مطالعات و روش های آینده شناسی

نویسنده

  • محمد باقر غفرانی -
چکیده مقاله:

در این مقاله، که برگرفته از «طرح سیاست‌گذاری کلان علم و فن‌آوری برای کشور» (غفرانی، 1378) است، دربارۀ تعاریف، ا هداف و کاربردهای آینده‌شناسی از جمله کاربرد آن در پیش‌بینی فن‌آوری، بحث شده است. آینده‌شناسی دانشی است که در دهه‌های پایانی قرن حاضر، پدید آمده است و برخلاف شیوه‌های سنتی، تا حدود زیادی بر اصول علمی تکیه دارد. آینده‌شناسی در سیاست‌گذاری علم و فن‌آوری نقش کانونی می‌یابد. روش‌های آینده‌شناسی به دو دستۀ تحلیلی و ذهنی، تقسیم می‌شوند. روش تحلیلی به روشی اطلاق می‌شود که می‌کوشد با استفاده از ابزارهای مختلف علمی یا استنتاج منطقی، آینده را از طریق تحلیل روند گذشته، پیش‌بینی نماید. این روش خود به سه گروه روش‌های عددی، گرافیکی و اسنتناجی، قابل تقسیم است. روش ذهنی متکی بر قضاوت و دیدگاه‌های انسانی است و به سه دسته روش‌های نظر‌سنجی، روایی و قضاوت ساختاریافته، تقسیم می‌شود. روش‌های پیش‌بینی فن‌اوری شباهت زیادی به روش‌های آینده‌شناسی دارند و به دلیل اهمیت آن‌ها در سیاست‌گذاری علمی و فن‌آوری، بسیاری از کشورها یا نهادهای بین‌المللی به ایجاد مؤسسه‌های پیشرو در امر ارزیابی و پیش‌بینی فن‌آوری اقدام کرده‌اند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

گونه شناسی روش های تحقیق در مطالعات محیطی کودکان

اینکه بزرگسالان و کودکان محیط خود را چگونه درک و در درون آن رفتار می‌کنند، موضوعی است که طراحان و روان‌شناسان و برنامه‌ریزان محیطی توجه زیادی بدان دارند و پژوهش‌های در خور تأملی نیز در این خصوص انجام گرفته است. ولی زمانی که نوبت فهم دنیای کودکان می‌رسد، طرح تئوری‌ها و یا مشاهدات پاسخگوی فهم عمیق و علمی از موضوع نیستند و نیاز به یک رویکردی درخور اعتماد و معتبر که چه بسا بتوان آن‌ را «رویکرد علمی...

متن کامل

نقدی بر معرفت شناسی مطالعات مربوط به آینده، با تأکید بر عقلانیت آینده نگاری راهبردی

سرعت بالای تغییرات و افزایش عدم­اطمینان و پیچیدگی در شرایط محیطی هزاره جدید، موجب پرهیز از برنامه­ریزی و تصمیم­گیری با پیش­فرض خطی بودن تغییر در پارامترهای مختلف و روی آوردن هرچه بیشتر به آینده­پژوهی در سطوح و حوزه­های گوناگون شده است. اما مطالعات مربوط به آینده، همواره با چالش­های معرفت­شناسی مواجه بوده­اند.­ در این پژوهش، ابتدا به نقد نظریه وندل بِل در معرفت­شناسی آینده­پژوهی، به­عنوان یکی از ...

متن کامل

روش شناسی مطالعات تطبیقی در فقه اسلامی

فقه تطبیقی روش علمی است که به منظور مقایسه مذاهب فقهی و توصیف و تبیین نقاط اشتراک و افتراق آنها بکار می­رود.  فقه­پژوه در این رویکرد خود را از حصار منابع، ادله و روش­های فهم شناخته شده در مذهب خاص فراتر می­برد و فهم عمیق مسئله مورد پژوهش را در دیدگاه­ها، روش­ها و ابزارهای متفاوت مذاهب برای خود فراهم می­آورد. وی برای انجام مطالعات تطبیقی در فقه اسلامی مراحلی را طی می­نماید: 1- مسئله­یابی و مسئله...

متن کامل

روش شناسی مطالعات تطبیقی در فقه اسلامی

فقه تطبیقی روش علمی است که به منظور مقایسه مذاهب فقهی و توصیف و تبیین نقاط اشتراک و افتراق آنها بکار می­رود.  فقه­پژوه در این رویکرد خود را از حصار منابع، ادله و روش­های فهم شناخته شده در مذهب خاص فراتر می­برد و فهم عمیق مسئله مورد پژوهش را در دیدگاه­ها، روش­ها و ابزارهای متفاوت مذاهب برای خود فراهم می­آورد. وی برای انجام مطالعات تطبیقی در فقه اسلامی مراحلی را طی می­نماید: 1- مسئله­یابی و مسئله...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 10  شماره 22

صفحات  -

تاریخ انتشار 2000-06-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023